کلینیک نوجوان و بلوغ

متأسفانه برخی از پدر و مادرها تمایزی میان فرزند نوجوان و کودک خود قائل نمی‌شوند. بلکه او را مانند کودک قدکشیده‌ خود تصور می‌کنند. در صورتی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال ۲۰۱۴ با انتشار گزارشی گزارش با عنوان «شانس دوم برای دهه‌ی دوم زندگی» نشان می‌دهد که رویکردهای درمانی و تربیتی والدین برای نوجوانان باید اختصاصی باشد.  به این شکل که نوجوان را با هویتی مجزا بشناسند و مسیر ارتباطی و درمانی نوجوانان را متناسب با آن‌ها در نظر گیرند. WHO (سازمان بهداشت جهانی) اظهار می‌دارد که ۱ میلیارد نوجوان، نسل سازنده‌ چند سال دیگر این کره خاکی خواهند بود و سلامت آن‌ها به معنای سلامتی کل جهان است.

از سوی دیگر، موضوع مهمی که در دوران نوجوانی مطرح می‌شود، بلوغ به عنوان یکی از مهم‌ترین دوره‌های تحولی هر فرد شناخته می‌شود. در این دوره تغییرات فیزیولوژیکی و روانی موجب بروز تحولات عمیق در فرد و برهم‌خوردن تعادل روانی و جسمانی می‌گردد. نوجوان در این دوره با رشد سریع جسمانی مواجه است. او ممکن است از لحاظ عاطفی نارس، از نظر تجربه محدود و از جنبه‌ی فرهنگی شکننده و آسیب‌پذیر است. همچنین وجود تعارض‌های درونی در این دوره، لزوم توجه به انواع بلوغ اعم از ۱) بلوغ جسمانی، ۲) بلوغ روانی (فکری وذهنی)، ۳) بلوغ اجتماعی و ۴) بلوغ هیجانی را ایجاب نماید.

کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه با تیمی متشکل از متخصصین حوزه سلامت روان نوجوانان برای اولین بار در کشور به موضوعات اساسی نوجوانان به شکل اختصاصی می‌پردازد.

تحقق چنین هدفی نیازمند شناخت نوجوان و بررسی اختلالات و یا مشکلاتی است که در دوره‌ی نوجوانی، رایج است. مشکلات تحصیلی، مسائل جنسی، پرخاشگری، لجبازی و نافرمانی، اختلال سلوک، وسواس فکری-عملی، اضطراب و افسردگی جزو اختلالات دوران نوجوانی به شمار می‌روند. از طرفی به دلیل اینکه فرد با گذر از کودکی وارد دوره‌ی نوجوانی می‌شود، ممکن است اختلالاتی را از دوران کودکی خود به همراه داشته باشد. به‌طور مثال ممکن است نوجوان به دلیل عدم تشخیص ADHD (اختلال نقص توجه-بیش فعالی) در دوران کودکی خود، این اختلال را در دوره نوجوانی به شکل دیگری نمایش دهد و یا آن را همراه با اختلالات سازگاری، لجبازی و رفتارهای پرخطر نیز بروز دهد.

متناسب با موضوعات مطرح شده، نوجوانان و والدین بهتر است اهمیت این دوران و اثر آن بر روند زندگی را جدی بگیرند چرا که با ارتباط مناسب و آموزش‌های صحیح نسبتاً ساده می‌توان از مسائل پیچیده‌ی احتمالی جلوگیری نمود. روند افراد در کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه پس از ارزیابی در کمیسیون نوجوان آغاز می‌گردد. در ادامه با خدماتی که به نوجوان ارائه می‌گردد، بیشتر آشنا می‌شوید.

• ارزیابی و تشخیص: فرآیند تشخیص و ارزیابی توسط مدیر کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه و کمیسیون اختصاصی نوجوان صورت می‌گیرد تا با استفاده از ابزار‌های معتبر علمی، میزان سطح سلامت، کیفیت ارتباطات و عملکرد‌های اجتماعی و شناختی نوجوان سنجیده شود و روند درمان او مشخص گردد.

• تست ‌های غربالگری و تشخیصی روان‌شناختی: سنجش مهارت‌های فردی و ارتباطی، توانمندی شناختی، هوش، شخصیت، استعداد و رغبت شغلی و تحصیلی، سطح سلامت روان نوجوان، رفتار‌های اعتیادی (مانند اعتیاد به اینترنت، پورونوگرافی، پرخوری، اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری و …) در کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه به منظور ارائه تصویری تمام عیار از شخصیت و استعدادهای نوجوان صورت می‌گیرد.

• جلسات فرزندپروری: بسیاری از آسیب‌ها و مشکلات نوجوانان، ناشی از عدم شناخت صحیح دوران نوجوانی است. تربیت سالم، غنای محیط رشدی، ایجاد بستر آگاهی‌بخش، آموزش والدین جهت برقراری ارتباط مؤثر با نوجوان از اصلی‌ترین اقدامات مؤثر در درمان و البته پیشگیری به شمار می‌آیند که در کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه به آن ها پرداخته می شود.

• مشاوره و برنامه‌ریزی درسی: مشاوره و برنامه‌ریزی تحصیلی مبتنی بر رویکرد‌های روان‌شناختی صورت می‌گیرد. در کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه همزمان با تشخیص موانع یادگیری، پیگیری‌های تحصیلی دانش‌آموزان مقاطع متوسطه اوّل و دوم انجام می‌شود. همچنین مشاوره جهت انتخاب رشته پایه‌ی نهم و دانشگاه (بعد از کنکور) نیز در این کلینیک همراه با تست (تست‌های هوش، شخصیت و رغبت‌سنجی) صورت می‌گیرد.

• آماده‌سازی نوجوان برای کنکور: ممکن است اختلالات و مسائل سرکوب شده‌ای همراه با فشار روانی بالای ناشی از رقابت در کنکور در نوجوان بروز یابد. این همزمانی ممکن است فرد را در موقعیت نابسامانی قرار دهد. بر همین اساس ممکن است نوجوان در سال کنکور با ناهنجاری‌های رفتاری و یا اختلالات روانی مواجه گردد. از این‌رو کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه با تیم متشکل از روانشناسان مسلط به حوزه‌های تربیتی این زمینه را فراهم آورده تا طی جلسات مشاوره، دانش آموزان مسیر موفقیت تحصیلی خود را دنبال نمایند.

• روان‌درمانی: مواقعی پیش می‌آید که نوجوان دچار سردرگمی می‌شود و نمی‌داند کدام مسیر را پیش برود. این سردرگمی که در دوران نوجوانی شایع است، به کمک روان‌درمانگر متخصص به درستی حل و فصل می‌گردد. جلسات روان‌درمانی در کلینیک  نوجوان و بلوغ آتیه که غالباً به شکل ۲نفره (مراجع و درمانگر) تشکیل می‌شود، ابتدا به برقراری ارتباط سازنده با نوجوان، بررسی دغدغه‌ی ذهنی نوجوان، عوامل زمینه‌ساز بروز مسئله و درک صحیح آن اختصاص می‌یابد. همچنین در مسیر جلسات، نوجوان یاد می‌گیرد چطور مسائل خود را ببیند، راه‌حل‌های آن را پیدا نماید و اقداماتی جهت پذیرش و یا رفع آن‌ها صورت دهد.

• درمان‌های تکنولوژیک: تکنولوژی‌های پیشرفته علوم اعصاب، امروزه در خدمت افزایش توانمندی‌های شناختی و تشخیص و درمان اختلالات روانی قرار گرفته‌اند. این تکنولوژی‌ها به دلیل کم‌هزینه بودن، کم عارضه بودن، غیر تهاجمی بودن (عدم نیاز به جراحی) و طول درمان کوتاه، امروزه به عنوان رویکرد‌های پرمخاطب درمان و بازتوانی شناختی معرفی گردیده‌اند. بیوفیدبک، نمونه‌ای از این تکنیک‌های جدید درمانی است که در کلینیک نوجوان و بلوغ آتیه استفاده می‌گردد. بیوفیدبک جهت افزایش توانمندی‌های شناختی (توجه، تمرکز و حافظه)، کاهش علائم اضطراب جسمانی (کاهش تپش قلب، تعریق کف دست، رفع یخ زدگی بدن، تنظیم ضربان قلب و تنفس)، کاهش بی‌قراری، کنترل خشم، تنظیم هیجان، بی خوابی و راحت به خواب رفتن به‌کار گرفته می‌شود.