استرس و اضطراب از اختلالات شایعی هستند که در جوامع مختلف دیده میشود. استرس و اضطراب در حالت عادی پاسخ نرمال بدن انسان نسبت به یک وضعیت بحرانی با خطرناک است که موجب عملکردد مناسب بدن برای مواجهه با تهدید میشود. با این حال زمانی اضطراب و استرس به عنوان اختلال شناخته میشوند که از عادت عادی خود تجاوز کنند و در زندگی روزمره فرد ایجاد اخلال کنند.
روش های مختلفی برای درمان اضطراب وجود دارد که در این مقاله به بررسی یک روش غیرتهاجمی و نوین میپردازیم. درمان اضطراب با rTMS به عنوان یک روش کاملاً علمی و اثر بخش در سال های اخیر به عنوان یک روش جدید مورد استفاده میگیرد که در این مقاله به بررسی تمام جوانب این روش درمانی میپردازیم. در این مقاله تلاش شده تا تمام موضوعاتی که نیاز است بیان شود تا نقطه تاریکی درباره درمان اضطراب و استرس با آر تی ام اس در ذهن خواننده باقی نماند.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره درمان اضطراب با آر تی ام اس در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. روانشناسان و درمانگران کلینیک آتیه درخشان ذهن در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
روش rTMS چیست؟
ابتدا به بررسی چیستی روش درمانی rTMS میپردازیم. روش درمانی rTMS که مخفف عبارت repetitive Transcranial Magnetic Stimulation است، معادل فارسی “تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای تکرار شونده” دارد. عملکرد این روش بر اساس پالس های مغناطیسی میباشد. به این صورت که یک کویل پالس‌های کوتاه مکرر میدان مغناطیسی را ساطع میکند که از جمجمه عبور کرده و بر فعالیت سلول‌های عصبی در آن ناحیه تأثیر می‌گذارد. در واقع این روش درمانی بر پایه الکترومغناطیس ابدا شده و با تاثیر بر نورون های مغزی فعالیت های آن ها را اصلاح میکند.
درمان اضطراب به روش rTMS چگونه انجام میشود؟
در درمان اضطراب و استرس به روش rTMS بیمار بر روی یک صندلی در حالت نیم دراز کش یا نشسته قرار میگیرد. سپس کویل دستگاه rTMS که شکلی شبیه به یک دایره فلزی دارد، بر روی سر در نواحی که مربوط به بخش ایجاد استرس و اضطراب در بدن است قرار میگیرد. با انجام تنظیمات لازم توسط متخصص و روشن شدن دستگاه و پالس های کوتاه و مکرر میدان مغناطیسی تا عمق 1.5 الی 2 سالنتی متری به سمت سر فرد فرستاده میشود. این کار به مدت 15 الی 20 دقیقه ادامه میابد. بدین صورت یک جلسه درمانی اضطراب با rTMS انجام میشود. برخی افراد در طی جلسه درمانی احساس ضربه های خیلی خفیف و کوتاهی را دارند که در واقع این ضربه ها بصورت فیزیک نبوده و صرفاً احساس ضربه خفیف به فرد القا میشود.
همچنین بخوانید: درمان اضطراب و استرس به روش بیوفیدبک
مدت زمان درمان اضطراب با rTMS چقدر است؟
مدت زمان درمان به کمک rTMS به عوامل متفاوتی بستگی دارد. از جمله میزان و شدت اختلال، میزان اثربخشی روش درمانی و مواردی تخصصی تر که در جلسات معاینه بالینی صورت میگیرد. با این حال به طور میانگین درمان استرس با آر تی ام اس بین 4 الی 6 هفته زمان میبرد. این زمان میتواند با مصرف همزمان دارو های ضد اضطراب کوتاه تر نیز شود.
rTMS برای چه نوع اضطرابی استفاده می شود؟
rTMS برای درمان انواع مختلف اضطراب، از جمله:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
- اختلال هراس
- اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
کاربرد دارد.
مزایای درمان اضطراب با rTMS چیست؟
این روش درمانی که روشی نوپا و نوظهور نیز تلقی میشود، از مزایای ویژه ای برخودار است که شامل موارد زیر میشود:
- این روش کاملا غیر تهاجمی و دارویی است
- میتواند همراه با درمان دارویی صورت گیرد
- اثر بخشی و ماندگاری بالایی دارد
- نسبتاً درمان سریعی است
- عوارض بسیار ناچیزی دارد
- در طول جلسات نیاز به بیهوشی ندارد
- روشی علمی و ثابت شده است
عوارض و معایب روش rTMS چیست؟
(rTMS) به طور کلی یک روش درمانی ایمن و کم عارضه برای اضطراب و استرس در نظر گرفته می شود. با این حال، مانند هر روش پزشکی، برخی عوارض جانبی احتمالی نیز وجود دارد.
عوارض جانبی شایع
- سردرد: این شایع ترین عارضه جانبی rTMS است و معمولا خفیف و گذرا است. می توانید با مصرف مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، سردرد را در خانه درمان کنید.
- درد عضلانی و خستگی: این عوارض جانبی نیز شایع هستند و معمولاً چند روز پس از شروع درمان از بین می روند.
- تحریک پوست سر: ممکن است در محل قرارگیری کویل روی سر احساس سوزن سوزن شدن، گزگز یا خارش کنید. این عارضه جانبی معمولاً خفیف و موقتی است.
- سرگیجه و حالت تهوع: این عوارض جانبی کمتر شایع هستند و معمولاً پس از چند جلسه اول درمان از بین می روند.
عوارض جانبی نادر
- تشنج: این یک عارضه جانبی بسیار نادر rTMS است. خطر تشنج در افرادی که سابقه تشنج یا سایر اختلالات عصبی دارند بیشتر است.
- وزوز گوش: اگر در طول درمان rTMS از محافظ گوش مناسب استفاده نکنید، ممکن است دچار وزوز گوش شوید.
همچنین توجه داشته باشید که اکثر عوارض جانبی rTMS خفیف و گذرا هستند. همچنین با قطع درمان، عوارض جانبی معمولاً از بین می روند. در کلینیک های روان درمانی معتبر پزشک شما قبل از شروع درمان اضطراب با rTMS، سابقه پزشکی شما را به دقت بررسی می کند تا خطر عوارض جانبی را به حداقل برساند.
اثر بخشی rTMS برای اضطراب چقدر است؟
طبق مطالعه‌ای که در سال 2019 در مجله “روانپزشکی بالینی” منتشر شد rTMS در درمان افراد مبتلا به اختلال هراس که به درمان‌های استاندارد مقاوم بودند، مؤثر بوده است. 83 درصد از شرکت کنندگان در این مطالعه پس از درمان rTMS، بهبود قابل توجهی در علائم خود تجربه کردند. (لینک پژوهش)
در صورتی که مراحل درمان استرس با rTMS به شکلی اصولی و مطالعه شده و بر اساس نقشه مغزی انجام شود، درصد بهبودی به شکل قابل توجهی افزایش میابد.
عوامل موثر در میزان اثربخشی
با این اوصاف عواملی نیز در میزان اثربخشی تاثیرگذارند:
- ژنتیک
- وضعیت فیزیولوژیکی نورون ها در زمان تحریک
این دو عامل توسط متخصص حوزه سلامت روان به صورت کامل مورد بررسی قرار میگیرند تا روند درمان فرد به بهترین روش ممکن طی شود.
چه کسانی نباید از rTMS برای درمان اضطراب استفاده کنند؟
موارد منع مطلق:
- سابقه تشنج یا صرع: تحریک مغناطیسی می تواند خطر تشنج را در افراد مبتلا به صرع افزایش دهد.
- وجود ایمپلنت های فلزی در سر: میدان های مغناطیسی قوی rTMS می تواند با ایمپلنت های فلزی مانند ایمپلنت های کوششی یا کلیپس های آنوریسم مغزی تداخل داشته باشد.
- بارداری یا شیردهی: اثرات rTMS بر روی جنین یا نوزاد شیرخوار به طور کامل شناخته شده نیست.
موارد منع احتیاط:
- سابقه اختلالات خلقی: rTMS می تواند در برخی افراد، به ویژه کسانی که سابقه اختلال دوقطبی دارند، باعث علائم مانیک شود.
- سابقه سوء مصرف مواد: افراد دارای سابقه سوء مصرف مواد ممکن است در حین درمان rTMS با عوارض جانبی بیشتر روبرو شوند.
- سابقه آسیب مغزی: افراد دارای سابقه آسیب مغزی ممکن است به rTMS حساس تر باشند و در معرض خطر عوارض جانبی بیشتری باشند.
- بیماری های قلبی عروقی: افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی باید قبل از شروع rTMS با پزشک خود مشورت کنند.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها، مانند داروهای ضد روانپریش، می توانند با rTMS تداخل داشته باشند.
قبل از شروع درمان rTMS، مهم است که با پزشک خود در مورد سابقه پزشکی خود به طور کامل صحبت کنید تا مشخص شود که آیا این روش درمانی برای شما مناسب است یا خیر.
برای درمان اضطراب به روش rTMS کجا برویم؟
درصورتی که میخواهید برای درمان استرس و اضطراب به روش rTMS اقدام کنید، تحقیقات لازم درباره مراکز را انجام دهید. حتما از مراجعین قبلی درباره کیفیت خدمات ارائه شده جویا شوید. کلینیک آتیه درخشان ذهن با سابقه ای درخشان در حوزه درمان اختلالات حوزه روان به روش های نوین از جمله rTMS یکی از برترین مراکز معتبر برای درمان اضطراب به روش rTMS شناخته میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های مرکز آتیه درخشان ذهن تماس حاصل فرمایید.
منابع: nih.gov | sciencedirect.com
