در دنیای شلوغ و پرشتاب امروز، که استرس، اضطراب و افسردگی بیداد میکنند، یافتن راهی برای حفظ سلامت روان از همیشه مهمتر شده است. علم پزشکی در سالهای اخیر پیشرفتهای چشمگیری داشته و روشهای نوینی برای درمان بیماریهای مغزی، عصبی و اختلالات روانی ارائه کرده است. یکی از این روشهای نوین، تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای یا rTMS نام دارد.
rTMS روشی غیرتهاجمی است که با استفاده از میدانهای مغناطیسی، سلولهای عصبی مغز را تحریک میکند. این روش در درمان طیف وسیعی از بیماریهای روانپزشکی، مانند افسردگی، اضطراب، وسواس فکری-اجباری، دردهای مزمن و حتی ترک اعتیاد، مؤثر بوده است. این روش درمانی، مزایای قابل توجهی نسبت به روش های سنتی مانند دارو درمانی و جراحی دارد. اگر به دنبال روشی نوین و مؤثر برای درمان مشکلات روانپزشکی خود هستید، rTMS میتواند گزینهای مناسب برای شما باشد. در این مقاله، به بررسی جامع این روش درمانی، از جمله نحوه عملکرد، کاربردها، مزایا و عوارض جانبی آن میپردازیم.
تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که برای درمان برخی از اختلالات روانی و عصبی استفاده میشود. در این روش، از طریق قرار دادن یک سیم پیچیده شده دور سر فرد، میدان مغناطیسی تولید میشود که به صورت مکرر به سمت مغز ارسال میگردد. در ساختار rTMS ، یک دستگاه تحریک مغناطیسی استفاده میشود که از طریق قوس الکتریکی جریان القایی را ایجاد میکند. این جریان القایی میدان مغناطیسی را تولید میکند که به طور مستقیم بر روی مناطق خاصی از مغز تمرکز میکند. این تمرکز میدان مغناطیسی میتواند فعالیت عصبی را تغییر دهد و باعث تحریک وقتی نورونها گردد؛ بنابراین اثرات درمانی مطلوبی در بیماران با اختلالات مختلف ایجاد کند.
rTMS از طریق تحریک مناطق خاصی از مغز، میتواند بر روی عملکرد عصبی تأثیر بگذارد. این روش در درمان اختلالات افسردگی مقاوم به درمان، اختلالات اضطراب، اختلالات خلقی و برخی اختلالات دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، در تحقیقات بر روی rTMS برای درمان اختلالات اعتیاد، وزوز گوش، صرع و بیماری پارکینسون نیز انجام شده است.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره آر تی ام اس (rTMS) در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. روانشناسان و درمانگران کلینیک آتیه درخشان ذهن در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
در درمان TMS (تحریک مغناطیسی)، سه نوع القای امواج مغناطیسی وجود دارد که هرکدام از این انواع امواج rTMS به اهداف درمانی خاصی کاربرد دارند و توسط متخصصان برای اختلالات مختلف مغزی و روانی استفاده میشوند. انتخاب نوع rTMS به ویژگیهای بالینی بیمار و هدف درمانی بستگی دارد. امواج آر تی ام اس عبارتند از:
در درمان تحریک مکرر مغناطیسی مغز (TMS) از تجهیزات زیر استفاده میشود:
در مجموع، تجهیزات TMS به صورت یکپارچه برای تولید، هدایت و کنترل میدان مغناطیسی و ثبت نتایج درمان به کار گرفته میشوند. برخی از دستگاه های rTMS پیشرفته تر ممکن است شامل اجزای اضافی مانند سیستم های تصویربرداری یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) باشند.
انتخاب نوع دستگاه rTMS بسته به کاربرد، امکانات و نیازهای درمانی متفاوت خواهد بود. در زمینه تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS)، چندین نوع دستگاه متفاوت وجود دارد که هرکدام ویژگیهای خاصی دارند. برخی از انواع دستگاههای rTMS عبارتند از:
درمان با تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) شامل چند مرحله اصلی است:
این مراحل به طور کلی در هر درمان rTMS دنبال میشود، اما ممکن است جزئیات آن بسته به شرایط بیمار و اختلال مورد درمان متفاوت باشد.
تحریک مغناطیسی مغزی (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدانهای مغناطیسی برای تحریک سلولهای عصبی در مغز استفاده میکند. در طول درمان rTMS، یک کویل مغناطیسی روی سر شما قرار داده میشود. این کویل پالسهای کوتاه و متناوب میدان مغناطیسی را ایجاد میکند که از جمجمه عبور کرده و سلولهای عصبی زیرین را تحریک میکند. این تحریک میتواند فعالیت الکتریکی مغز را در ناحیه تحت درمان تغییر دهد.
نحوه عملکرد دقیق rTMS در درمان این اختلالات هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تصور میشود که این روش با تعدادی از مکانیسمها عمل میکند، از جمله:
در واقع، rTMS با تحریک نواحی خاصی از مغز، مکانیسمهای زیربنایی اختلالات را هدف قرار داده و باعث تغییرات درمانی در عملکرد مغزی میشود. این روش درمانی غیرتهاجمی و بدون عوارض جانبی دارویی است.
rTMS امروزه برای درمان بیماریهای عصبی و روانی زیادی به کار گرفته میشود. این بیماریها به شرح زیر است:
تحریک مغناطیسی فراجمجمهای (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدانهای مغناطیسی برای تحریک سلولهای عصبی در مغز استفاده میکند. درمان افسردگی با rTMS برای افسردگی ماژور که به داروها و درمانهای دیگر مقاوم است، تأیید شده است.
در درمان OCD با آر تی ام اس با هدف قرار دادن نواحی خاصی از مغز که در OCD نقش دارند، عمل میکند. این نواحی شامل قشر پیشانی و قشر گیجگاهی است که در کنترل افکار و رفتار نقش دارند. rTMS میتواند فعالیت این نواحی را تنظیم کند و به کاهش علائم OCD کمک کند. در درمان OCD با rTMS برای افرادی که به درمانهای دیگر، مانند دارو و درمان شناختی رفتاری (CBT)، پاسخ نمیدهند همچنین افرادی که علائم شدید OCD دارند یا نمیتوانند دارو مصرف کنند، استفاده شود.
در درمان اضطراب با rTMS با تحریک سلولهای عصبی با پالسهای میدان مغناطیسی در طول جلسات درمانی 30 تا 60 دقیقهای فعالیت نواحی خاصی از مغز را که در تنظیم خلق و خو و اضطراب نقش دارند، تعدیل میکند. همچنین آر تی ام اس میتواند علائم اضطراب را در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال هراس و اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) کاهش دهد.
جهت دریافت نوبت برای درمان با آر تی ام اس در کلینیک آتیه درخشان ذهن همین حالا از طریق شماره تماس ۸۴۰۱۲۰۰۰-۰۲۱ (سپس شماره گیری عدد ۱) یا فرم تعیین وقت اقدام کنید.
میگرن یک اختلال سردرد شایع است که با درد شدید، اغلب ضرباندار در یک طرف سر مشخص میشود. این درد ممکن است با علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشد. برخی از مطالعات نشان دادهاند که rTMS ممکن است در کاهش تعداد و شدت حملات میگرن مؤثر باشد.
درد مزمن دردی است که بیش از سه ماه طول بکشد. میتواند ناتوانکننده باشد و کیفیت زندگی فرد را به طور قابلتوجهی کاهش دهد. درد مزمن میتواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط باشد، از جمله آسیب، بیماری و اختلالات التهابی. تعدادی از مطالعات نشان دادهاند که rTMS میتواند در کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به درد مزمن، از جمله درد کمر، درد عصبی و فیبرومیالژیا مؤثر باشد.
اما این تمام ماجرا نیست. زیرا از این نوع درمان برای بیماری های زیادی استفاده میکنند که rTMS بعنوان یک درمان ثانویه و یا درمان کمکی محسوب میشود. بیماریها و اختلالاتی که rTMS بعنوان کمکدرمان به آنها کمک میکند عبارتند از:
دستگاه تحریک مغناطیسی مغز (TMS) موارد کاربرد متنوعی در حوزه پزشکی، روانپزشکی، علوم شناختی و تحقیقاتی دارد و به عنوان یک ابزار تشخیصی و درمانی غیرتهاجمی و کارآمد، نقش مهمی در پزشکی و تحقیقات عصبشناختی ایفا میکند که عبارتند از:
TMS میتواند برای درمان افسردگی، اختلال وسواس، اضطراب و سایر اختلالات روانی استفاده شود. این روش درمانی غیردارویی است و با تحریک الکترومغناطیسی مناطق خاصی از مغز، موجب تغییرات سودمند در فعالیت مغزی میشود.
TMS به عنوان ابزاری برای تحریک موقت مناطق مغزی خاص در مطالعات علوم اعصاب کاربرد دارد. این امکان را فراهم میکند تا محققان به شناخت عملکرد و نقش این مناطق در فرآیندهای شناختی و رفتاری دست یابند.
TMS میتواند در بازتوانی پس از سکته مغزی، آسیبهای نخاعی، پارکینسون و سایر اختلالات عصبی به کار گرفته شود. تحریک مناطق مغزی آسیبدیده میتواند به بهبود عملکردهای حرکتی، شناختی و حسی کمک کند.
TMS به عنوان روش درمانی غیردارویی برای مدیریت و کاهش دردهای مزمن مانند میگرن، درد مزمن عضلانی-اسکلتی و نوروپاتی مورد استفاده قرار میگیرد.
TMS همچنین در مطالعه و درمان اختلالات خواب، اعتیاد، اختلالات طیف اوتیسم و سایر اختلالات عصبی-روانی کاربرد دارد.
عموما از rTMSزمانی استفاده میشود که:
مهمترین مزیت rTMS نسبت به روشهای دیگر، این است که یک روش غیرتهاجمی بهشمار میرود و نیازی به جراحی یا تزریق مواد شیمیایی به داخل بدن ندارد. اما مزایای استفاده از دستگاه TMS چیست؟ باید گفت این روش درمانی به دلایل زیر یک روش درمانی ایده آل محسوب میشود:
شاید به سختی باید گفت که rTMS عارضه دارد. چون این روش، روشی کاملا ایمن و بدون خطر بوده و تمام مراحل درمانی موضعی هستند. با این حال عوارض کوتاه مدت، نادر و ساده آن را در ادامه عنوان کرده ایم:
روند درمان TMS بر پایه تکرار و انجام منظم آن ایجاد شده است. پس هرچه صبوری بیشتری خرج کنید، بهترین نتیجه را میگیرید. البته این تمام ماجرا نیست. در کلینیک آتیه درخشان ذهن درمان به صورت تیمی و چندمحوری انجام میشود. به طوری که طی آن یک تیم متخصص از زمان تشخیص تا زمان بهبودی همراه شما هستند.
درمان چندوجهی و چندمحوری در تمام کشورهای پیشرفته مورد استفاده است، اما گروه آتیه درخشان ذهن این امر را بسیار جدی دنبال میکند. در درمان چند محوری یا ترکیبی، مراجعین از خدمات متنوع و گستردهای مانند دارودرمانی، رواندرمانی و درمانهای تکنولوژیک بهره میبرند تا به بهترین نتیجه در کمترین زمان دست یابند. شاید وقت آن باشد که بیشتر به علوم روز دنیا و مباحث تکنولوژیک تکیه کنیم تا به سلامت هر انسان کمک بیشتری شود.
rTMS برای همه مناسب نیست. افرادی که نباید از rTMS استفاده کنند عبارتند از:
این روش درمانی به علت عدم بیهوشی و غیرتهاجمی بودن، بعد از انجام جلسات rTMS هیچگونه عارضهای ندارد و معمولاً نیازی به هیچ مراقبت بعد از درمان خاصی نیست. فرد میتواند بعد از جلسه به کارهای روزمره خود ادامه دهد. با این حال در صورت بروز هرگونه تغییرات میتوانید با متخصصین خود درمیان بگذارید.
در مجموع، این دو روش مکمل یکدیگر هستند و پزشکان و روانپزشکان بر اساس اهداف درمانی و مشخصات بیماران، از هر کدام به صورت تکی یا ترکیبی استفاده میکنند.
TDCS (تحریک جریان مستقیم مغزی) و rTMS (تحریک مغناطیسی مغزی) هر دو روش تحریک مغزی هستند که برای درمان برخی اختلالات عصبی و روانی استفاده می شوند، اما با این حال تفاوت های کلیدی با هم دارند. در اینجا به برخی از تفاوت های اصلی بین این دو روش اشاره می شود:
rTMS یکی از ایمنترین و بیخطرترین درمانهای حال حاضر است. در این روش درمانی هیچگونه جراحی، بیهوشی و بستری صورت نمیگیرد. روانپزشکان با ارزیابی دقیق بیماران و رعایت پروتکلهای ایمنی، تمام خطرهای نادر را به حداقل میرسانند. با این حال، مانند هر روش درمانی، rTMS نیز خطرات و عوارض جانبی بالقوه ای دارد. مهم است که قبل از شروع درمان با پزشک خود در مورد این خطرات و عوارض جانبی صحبت کنید.
TMS همواره یک روش درمانی امن و قابل اعتماد است. طی مطالعات و تحقیقات انجام شده از سال 2009 تا اکنون هیچگونه خطر ناشی از این روش درمانی برای مغز گزارش نشده است. همچنین این روش یکی از روشهای بدون عارضه بهشمار میآید و در صورت بروز عوارض، عارضهها بسیار ساده و سطحی میباشند. ممکن است برای مدت کوتاهی پس از انجام جلسه درمان سردرد داشته باشید که جای نگرانی نیست. اصولا اگر TMS برای شما موثر باشد، علائم به مرور بهبود مییابند یا به طور کامل از بین میروند.
مدت زمان هر جلسه 30 دقیقه میباشد. معمولا جلسه اول طولانیتر خواهد بود. در جلسه اول توضیحات لازم و چگونگی عملکرد دستگاه به مراجع داده میشود تا او با آگاهی و آسودگیخاطر در جلسه حضور پیدا کند. این جلسات معمولا 2 تا 3 جلسه در هفته میباشند که طی دو تا سه ماه با توجه با تشخیص متخصصین انجام خواهد شد.
تعداد جلسات rTMS با توجه به شرایط بیمار و صلاحدید درمانگر مشخص میشود. اما معمولا تعداد این جلسات کمتر از 15 جلسه نخواهد بود. بعد از تکمیل یک دوره درمان، ممکن است روانپزشک جلسات را بیشتر و یا متوقف کند.
rTMS معمولا با داروها تداخلی ایجاد نمیکند، اما لازم است قبل از انجام حتما با روانپزشک خود در مورد داروهایی که مصرف میکنید صحبت کنید. گاهی اوقات تداخل دارویی و تاثیر در اثرات rTMS با داروهای زیر گزارش شده اند:
برخی داروها مانند آسپرین، آنتیکوآگولانها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز میتوانند با rTMS تداخل کنند.
توجه! پزشک باید پیش از شروع rTMS، داروهای بیمار را بررسی و در صورت نیاز، تغییرات لازم در آنها را اعمال کند تا بتوان از اثربخشی بهینه rTMS اطمینان حاصل کرد.
زمان لازم برای اثرگذاری درمان rTMS (تحریک مغناطیسی فراجمجمهای مکرر) بستگی به چندین عامل دارد:
به طور کلی، در اغلب موارد بهبودی اولیه در طی 2 تا 3 هفته پس از شروع rTMS مشاهده میشود. اما برای حصول نتایج مطلوب درمانی، معمولا 4 تا 6 هفته جلسات rTMS مورد نیاز است. در موارد پیچیدهتر ممکن است زمان بیشتری لازم باشد.
این روش درمانی مانند اغلب روشها، یک درمان دائمی نیست. اثرات rTMS معمولا موقتی و گذرا هستند. اما اینکه چقدر طول میکشد تا این اثرات از بین بروند، به چندین عامل بستگی دارد:
به طور کلی، اثرات rTMS موقتی هستند و برای حفظ نتایج درمانی، ممکن است نیاز به تکرار دورههای درمانی یا استفاده از سایر روشهای درمانی همراه با rTMS باشد. هر بیمار نیازمند ارزیابی و برنامه درمانی منحصربهفرد است.
مهم است که به یاد داشته باشید که rTMS یک درمان قطعی برای افسردگی نیست. با این حال، می تواند یک درمان موثر برای افرادی باشد که به داروها یا سایر درمان ها پاسخ نمی دهند.
انتخاب مرکز مناسب برای درمان با rTMS می تواند یک تصمیم چالش برانگیز باشد با این حال بهترین مراکز ارائه دهنده درمان rTMS دارای ویژگیهای زیر هستند:
این ویژگیها تضمین میکنند که بیماران در مراکز مرجع rTMS، با بالاترین سطح ایمنی و کیفیت، درمان مناسب و مؤثری دریافت کنند. اگر شما هم به دنبال بهترین مرکز rTMS هستید با توجه به ویژگی های ذکر شده، کلینیک آتیه درخشان ذهن با توجه به سابقه طولانی و رضایت بیماران در این امر انتخاب مناسبی می باشد.
برای رزرو نوبت و تعیین وقت مشاوره با شماره ۸۴۰۱۲۰۰۰-۰۲۱ (سپس شماره گیری عدد ۱) تماس بگیرید و یا فرم تعیین وقت اینترنتی را پرکنید.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
تعداد آرا ثبت شده: 14 / میانگین امتیاز: 3.8
اولین نفری باشید که نظر میدهید!
2 Comments
خیلی اطلاعات خوب و مفیدی بود. من تا قبل از خوندن این مطلب فکر میکردم که همون شوک توی بیمارستاناست.
درود
از اینکه مقاله مفید واقع شده است خرسندیم🙏🏻