در دنیای شلوغ و پرشتاب امروز، که استرس، اضطراب و افسردگی بیداد میکنند، یافتن راهی برای حفظ سلامت روان از همیشه مهم‌تر شده است. علم پزشکی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته و روشهای نوینی برای درمان بیماریهای مغزی، عصبی و اختلالات روانی ارائه کرده است. یکی از این روشهای نوین، تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای یا rTMS نام دارد.
rTMS روشی غیرتهاجمی است که با استفاده از میدان‌های مغناطیسی، سلول‌های عصبی مغز را تحریک میکند. این روش در درمان طیف وسیعی از بیماریهای روانپزشکی، مانند افسردگی، اضطراب، وسواس فکری-اجباری، دردهای مزمن و حتی ترک اعتیاد، مؤثر بوده است. این روش درمانی، مزایای قابل توجهی نسبت به روش های سنتی مانند دارو درمانی و جراحی دارد. اگر به دنبال روشی نوین و مؤثر برای درمان مشکلات روانپزشکی خود هستید، rTMS میتواند گزینه‌ای مناسب برای شما باشد. در این مقاله، به بررسی جامع این روش درمانی، از جمله نحوه عملکرد، کاربردها، مزایا و عوارض جانبی آن می‌پردازیم.
آر تی ام اس چیست؟
تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که برای درمان برخی از اختلالات روانی و عصبی استفاده میشود. در این روش، از طریق قرار دادن یک سیم پیچیده شده دور سر فرد، میدان مغناطیسی تولید میشود که به صورت مکرر به سمت مغز ارسال میگردد. در ساختار rTMS ، یک دستگاه تحریک مغناطیسی استفاده میشود که از طریق قوس الکتریکی جریان القایی را ایجاد میکند. این جریان القایی میدان مغناطیسی را تولید میکند که به طور مستقیم بر روی مناطق خاصی از مغز تمرکز میکند. این تمرکز میدان مغناطیسی میتواند فعالیت عصبی را تغییر دهد و باعث تحریک وقتی نورونها گردد؛ بنابراین اثرات درمانی مطلوبی در بیماران با اختلالات مختلف ایجاد کند.
rTMS از طریق تحریک مناطق خاصی از مغز، میتواند بر روی عملکرد عصبی تأثیر بگذارد. این روش در درمان اختلالات افسردگی مقاوم به درمان، اختلالات اضطراب، اختلالات خلقی و برخی اختلالات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، در تحقیقات بر روی rTMS برای درمان اختلالات اعتیاد، وزوز گوش، صرع و بیماری پارکینسون نیز انجام شده است.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره آر تی ام اس (rTMS) در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. روانشناسان و درمانگران کلینیک آتیه درخشان ذهن در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
انواع امواج در rtms
در درمان TMS (تحریک مغناطیسی)، سه نوع القای امواج مغناطیسی وجود دارد که هرکدام از این انواع امواج rTMS به اهداف درمانی خاصی کاربرد دارند و توسط متخصصان برای اختلالات مختلف مغزی و روانی استفاده می‌شوند. انتخاب نوع rTMS به ویژگی‌های بالینی بیمار و هدف درمانی بستگی دارد. امواج آر تی ام اس عبارتند از:
تک پالس (Single Pulse) rTMS
- اعمال یک تک پالس تحریکی مغناطیسی در یک نقطه خاص از مغز
- استفاده برای ارزیابی برانگیختگی کورتکس موتور و بررسی عملکرد سیستم حرکتی
زوج پالس (Paired Pulse) rTMS
- ارزیابی تعامل بین مدارهای عصبی و تغییرات برانگیختگی کورتکس
- اعمال دو پالس تحریکی مغناطیسی به فاصله زمانی کوتاه (بین 1 تا 20 میلی‌ثانیه)
TMSمتناوب (Repetitive TMS)
- هدف اصلی ایجاد تغییرات بازدارندگی یا تحریکی در فعالیت عصبی مغز
- اعمال سری پالس‌های تحریکی مغناطیسی با فرکانس مشخص (معمولا 1 تا 20 هرتز)
تجهیزات مورد استفاده در آر تی ام اس
در درمان تحریک مکرر مغناطیسی مغز (TMS) از تجهیزات زیر استفاده میشود:
- کامپیوتر و نرم‌افزار کنترل: این بخش برای برنامه‌ریزی و کنترل پروتکلهای درمانی، ثبت داده‌ها و پایش فرآیند درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- دستگاه TMS: این دستگاه الکترونیکی مسئول تولید و کنترل پالس‌های مغناطیسی است که به کویل ارسال میشود. قدرت، فرکانس و سایر پارامترهای پالس را میتوان از طریق این دستگاه تنظیم کرد.
- کویل تحریک: این کویل که به صورت شکل هشت طراحی شده است، مسئول تولید میدان مغناطیسی برای تحریک قسمتهای مختلف مغز است. کویل را روی سر بیمار قرار داده و میدان مغناطیسی را به ناحیه مورد نظر هدایت میکنند.
- سیستم هدایت نوروناوی: برای تنظیم دقیق محل قرارگیری کویل بر روی سر بیمار از این سیستم استفاده میشود. این سیستم با استفاده از تصاویر رزونانس مغناطیسی یا سایر تکنیک‌های تصویربرداری، محل‌های دقیق تحریک را مشخص میکند.
در مجموع، تجهیزات TMS به صورت یکپارچه برای تولید، هدایت و کنترل میدان مغناطیسی و ثبت نتایج درمان به کار گرفته می‌شوند. برخی از دستگاه های rTMS پیشرفته تر ممکن است شامل اجزای اضافی مانند سیستم های تصویربرداری یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) باشند.
انواع دستگاه آر تی ام اس
انتخاب نوع دستگاه rTMS بسته به کاربرد، امکانات و نیازهای درمانی متفاوت خواهد بود. در زمینه تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS)، چندین نوع دستگاه متفاوت وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند. برخی از انواع دستگاه‌های rTMS عبارتند از:
دستگاه rTMS سنتی
- این دستگاه‌ها بر اساس فناوری الکترومغناطیسی قدیمی‌تر طراحی شده‌اند.
- تولید میدان مغناطیسی با فرکانس‌های پایین تا متوسط (1-20 هرتز).
- قدرت خروجی و عمق تحریک محدود.
دستگاه‌های rTMS با فناوری پیشرفته
- قابلیت تولید پالس‌های مغناطیسی با فرکانس‌های بالاتر (تا 50 هرتز).
- استفاده از مدارهای الکترونیکی و کنترل‌کننده‌های دیجیتال پیشرفته.
- ایمنی و دقت بالاتر در تحریک مناطق هدف مغز.
- قدرت خروجی و عمق تحریک بیشتر.
دستگاه‌های rTMS القایی
- استفاده از تکنیک‌های القاء میدان مغناطیسی به جای تحریک مستقیم.
- کاهش احساس ناراحتی در بیمار هنگام درمان.
- قابلیت تحریک مناطق عمیق‌تر مغز.
- استفاده از سیستم‌های کامپیوتری برای هدایت دقیق کویل بر روی ناحیه مورد نظر.
- کاربرد در تشخیص و نقشه‌برداری عملکردی مغز.
- امکان تحریک بخش‌های خاص مغز با دقت بالا.
مراحل درمان با دستگاه آر تی ام اس
درمان با تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) شامل چند مرحله اصلی است:
۱. ارزیابی اولیه:
- ارزیابی بالینی توسط روانپزشک برای تشخیص اختلال و تعیین اهداف درمانی
- انجام آزمایش‌های تکمیلی مانند نقشه مغزی برای تعیین ناحیه هدف
۲. تنظیم دستگاه rTMS:
- تنظیم پارامترهای تحریک مانند فرکانس، شدت و الگوی پالس‌ها
- تعیین ناحیه هدف بر اساس بررسی نقشه مغزی و نتایج ارزیابی بالینی
- در صورت نیاز، استفاده از سیستم هدایت رایانه‌ای (navigated-TMS).
۳. اجرای درمان:
- قرار دادن کویل تحریک مغناطیسی بر روی ناحیه هدف در سر بیمار
- اعمال پالس‌های مغناطیسی بر اساس پروتکل درمانی تعیین شده
- معمولا جلسات درمانی به صورت هفتگی یا روزانه برگزار میشود
۴. پایش و ارزیابی:
- بررسی پیشرفت بیمار و تغییرات بالینی در طول دوره درمان
- تنظیم و اصلاح پروتکل درمانی در صورت لزوم
- انجام آزمایش‌های تکمیلی در صورت نیاز
۵. پیگیری و ارزیابی نهایی:
- پیگیری بیمار پس از اتمام دوره درمان برای ارزیابی نتایج درازمدت
- تصمیم‌گیری برای ادامه یا تکرار درمان در صورت نیاز
- ارزیابی میزان بهبود علائم و عملکرد بیمار
این مراحل به طور کلی در هر درمان rTMS دنبال میشود، اما ممکن است جزئیات آن بسته به شرایط بیمار و اختلال مورد درمان متفاوت باشد.
آر تی ام اس چگونه درمان را انجام می دهد؟
تحریک مغناطیسی مغزی (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده میکند. در طول درمان rTMS، یک کویل مغناطیسی روی سر شما قرار داده میشود. این کویل پالس‌های کوتاه و متناوب میدان مغناطیسی را ایجاد میکند که از جمجمه عبور کرده و سلول‌های عصبی زیرین را تحریک میکند. این تحریک میتواند فعالیت الکتریکی مغز را در ناحیه تحت درمان تغییر دهد.
نحوه عملکرد دقیق rTMS در درمان این اختلالات هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تصور میشود که این روش با تعدادی از مکانیسم‌ها عمل میکند، از جمله:
- افزایش فعالیت نوروترانسمیترها: rTMS میتواند به افزایش آزاد شدن نوروترانسمیترهایی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی‌نفرین کمک کند که در تنظیم خلق و خو، انگیزه و پردازش درد نقش دارند.
- تنظیم فعالیت قشر مغز: rTMS میتواند فعالیت در مناطق خاصی از قشر مغز را که در تنظیم خلق و خو، رفتار و تفکر نقش دارند، تنظیم کند.
- کاهش التهاب: rTMS ممکن است به کاهش التهاب در مغز کمک کند که با برخی از اختلالات عصبی و روانی مرتبط است.
در واقع، rTMS با تحریک نواحی خاصی از مغز، مکانیسم‌های زیربنایی اختلالات را هدف قرار داده و باعث تغییرات درمانی در عملکرد مغزی میشود. این روش درمانی غیرتهاجمی و بدون عوارض جانبی دارویی است.
چه بیماری هایی را می توان با آر تی ام اس درمان کرد؟
rTMS امروزه برای درمان بیماریهای عصبی و روانی زیادی به کار گرفته میشود. این بیماریها به شرح زیر است:
افسردگی
تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای (rTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده میکند. درمان افسردگی با rTMS برای افسردگی ماژور که به داروها و درمانهای دیگر مقاوم است، تأیید شده است.
اختلال وسواس فکری اجباری
در درمان OCD با آر تی ام اس با هدف قرار دادن نواحی خاصی از مغز که در OCD نقش دارند، عمل میکند. این نواحی شامل قشر پیشانی و قشر گیجگاهی است که در کنترل افکار و رفتار نقش دارند. rTMS میتواند فعالیت این نواحی را تنظیم کند و به کاهش علائم OCD کمک کند. در درمان OCD با rTMS برای افرادی که به درمانهای دیگر، مانند دارو و درمان شناختی رفتاری (CBT)، پاسخ نمی‌دهند همچنین افرادی که علائم شدید OCD دارند یا نمی‌توانند دارو مصرف کنند، استفاده شود.
اضطراب
در درمان اضطراب با rTMS با تحریک سلول‌های عصبی با پالس‌های میدان مغناطیسی در طول جلسات درمانی 30 تا 60 دقیقه‌ای فعالیت نواحی خاصی از مغز را که در تنظیم خلق و خو و اضطراب نقش دارند، تعدیل میکند. همچنین آر تی ام اس میتواند علائم اضطراب را در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال هراس و اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) کاهش دهد.
جهت دریافت نوبت برای درمان با آر تی ام اس در کلینیک آتیه درخشان ذهن همین حالا از طریق شماره تماس ۸۴۰۱۲۰۰۰-۰۲۱ (سپس شماره گیری عدد ۱) یا فرم تعیین وقت اقدام کنید.
میگرن
میگرن یک اختلال سردرد شایع است که با درد شدید، اغلب ضربان‌دار در یک طرف سر مشخص میشود. این درد ممکن است با علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که rTMS ممکن است در کاهش تعداد و شدت حملات میگرن مؤثر باشد.
دردهای مزمن
درد مزمن دردی است که بیش از سه ماه طول بکشد. میتواند ناتوان‌کننده باشد و کیفیت زندگی فرد را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد. درد مزمن میتواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط باشد، از جمله آسیب، بیماری و اختلالات التهابی. تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که rTMS میتواند در کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به درد مزمن، از جمله درد کمر، درد عصبی و فیبرومیالژیا مؤثر باشد.
اما این تمام ماجرا نیست. زیرا از این نوع درمان برای بیماری های زیادی استفاده میکنند که rTMS بعنوان یک درمان ثانویه و یا درمان کمکی محسوب میشود. بیماریها و اختلالاتی که rTMS بعنوان کمکدرمان به آنها کمک میکند عبارتند از:
- صرع
- فیبرومیالژیا
- پارکینسون
- ترک سیگار
- موج گرفتگی
- اسکیزوفرنیا
- اختلال دوقطبی
- اختلالات نورولوژیک
- آسیب تروماتیک مغز
- حملات ترس (پانیک)
- عوارض سکته مغزی
- اضطراب های مقاوم یا مزمن
- اختلال پس از سانحه (PTSD)
- اختلالات مربوط به خوردن و اشتها
- عوارض روانی ناشی از استرس های شدید
- آلزایمر و یا فراموشی های سطحی و موقتی
- برخی اختلالات داخلی مثل وزوز گوش مقاوم به درمان
انواع موارد کاربرد دستگاه آر تی ام اس
دستگاه تحریک مغناطیسی مغز (TMS) موارد کاربرد متنوعی در حوزه پزشکی، روانپزشکی، علوم شناختی و تحقیقاتی دارد و به عنوان یک ابزار تشخیصی و درمانی غیرتهاجمی و کارآمد، نقش مهمی در پزشکی و تحقیقات عصب‌شناختی ایفا میکند که عبارتند از:
درمان اختلالات روانی
TMS میتواند برای درمان افسردگی، اختلال وسواس، اضطراب و سایر اختلالات روانی استفاده شود. این روش درمانی غیردارویی است و با تحریک الکترومغناطیسی مناطق خاصی از مغز، موجب تغییرات سودمند در فعالیت مغزی میشود.
مطالعات عصب‌شناختی
TMS به عنوان ابزاری برای تحریک موقت مناطق مغزی خاص در مطالعات علوم اعصاب کاربرد دارد. این امکان را فراهم میکند تا محققان به شناخت عملکرد و نقش این مناطق در فرآیندهای شناختی و رفتاری دست یابند.
بازتوانی عصبی
TMS میتواند در بازتوانی پس از سکته مغزی، آسیب‌های نخاعی، پارکینسون و سایر اختلالات عصبی به کار گرفته شود. تحریک مناطق مغزی آسیب‌دیده میتواند به بهبود عملکردهای حرکتی، شناختی و حسی کمک کند.
درد مزمن
TMS به عنوان روش درمانی غیردارویی برای مدیریت و کاهش دردهای مزمن مانند میگرن، درد مزمن عضلانی-اسکلتی و نوروپاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سایر موارد
TMS همچنین در مطالعه و درمان اختلالات خواب، اعتیاد، اختلالات طیف اوتیسم و سایر اختلالات عصبی-روانی کاربرد دارد.
چه زمانی از rTMS استفاده می شود؟
عموما از rTMSزمانی استفاده میشود که:
- درمانهای معمول پاسخگو نباشد. در صورتی که روشهایی مانند مصرف دارو و یا درمانهای روانشناختی میزان اثربخشی کمی داشته باشند و درمانگر و خود مراجع از روند درمان راضی نباشند؛ معمولا آرتی ام اس پیشنهاد میشود.
- بیمار یا مراجعهکننده از مصرف دارو امتناع کند. زمانی که مصرف دارو با هر دلیلی مشکل آفرین باشد و یا حتی بیمار نخواهد دارو مصرف کند، TMS گزینهی خوبی محسوب میشود.
- روند درمان کند باشد. زمانی که درمان انتخاب شده موثر باشد ولی سرعت اثربخشی آن آهسته باشد، میتوان از دستگاه TMS استفاده نمود.
مزایای آرتی ام اس
مهمترین مزیت rTMS نسبت به روشهای دیگر، این است که یک روش غیرتهاجمی بهشمار میرود و نیازی به جراحی یا تزریق مواد شیمیایی به داخل بدن ندارد. اما مزایای استفاده از دستگاه TMS چیست؟ باید گفت این روش درمانی به دلایل زیر یک روش درمانی ایده آل محسوب میشود:
- ماندگاری اثر درمانی rTMS خیلی بیشتر از دارو است چون در اغلب موارد پس از قطع دارو علائم بیماریی بر میگردد ولی در درمان TMS این حالت به ندرت اتفاق می افتد. البته و برای اینکه درمان با TMS ماندگاری بیشتری داشته باشد لازم است که چند جلسه با فواصل زیاد به عنوان جلسات یادآوری انجام شود.
- TMS یک روش غیر تهاجمی است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان و یا بیهوشی و عمل جراحی و … ندارد و به صورت سرپایی انجام میشود و میتوانید بلافاصله بعد از آن به فعالیت‌های روزانه خود بازگردید.
- TMS به صورت موضعی عمل میکند و در قسمتهای سالم بدن و سایر اعضای بدن اثرات سوء و عوارض ندارد.
- مقرون به صرفه است چون طول درمان کوتاهتر بوده و زمان کمتری برای درمان اختصاص میدهید.
- معمولا طول درمان کوتاهتر است و سریعتر از درمانهای دارویی بهبودی حاصل میشود .
- کاملا بدون عارضه است و عوارض شیمیایی و مشکلات بعد از بهبودی داروها را ندارد.
- این روشکاملا بدون درد است و جای هیچ نگرانی دارند.
عوارض آر تی ام اس
شاید به سختی باید گفت که rTMS عارضه دارد. چون این روش، روشی کاملا ایمن و بدون خطر بوده و تمام مراحل درمانی موضعی هستند. با این حال عوارض کوتاه مدت، نادر و ساده آن را در ادامه عنوان کرده ایم:
- سرگیجه
- وزوز گوش
- حالت تهوع
- درد عضلانی
- کاهش شنوایی موقت
- سوزن سوزن شدن عضلات
- سردرد مختصر و کوتاه مدت
- هایپراکوزیس (تحریک شدن با صدا)
- بروز یک دوره شیدایی (بیشتر در بیماران دوقطبی دیده میشود)
چه کسی کاندیدای مناسب برای TMS است؟
روند درمان TMS بر پایه تکرار و انجام منظم آن ایجاد شده است. پس هرچه صبوری بیشتری خرج کنید، بهترین نتیجه را میگیرید. البته این تمام ماجرا نیست. در کلینیک آتیه درخشان ذهن درمان به صورت تیمی و چندمحوری انجام میشود. به طوری که طی آن یک تیم متخصص از زمان تشخیص تا زمان بهبودی همراه شما هستند.
درمان چندوجهی و چندمحوری در تمام کشورهای پیشرفته مورد استفاده است، اما گروه آتیه درخشان ذهن این امر را بسیار جدی دنبال میکند. در درمان چند محوری یا ترکیبی، مراجعین از خدمات متنوع و گستردهای مانند دارودرمانی، رواندرمانی و درمانهای تکنولوژیک بهره میبرند تا به بهترین نتیجه در کمترین زمان دست یابند. شاید وقت آن باشد که بیشتر به علوم روز دنیا و مباحث تکنولوژیک تکیه کنیم تا به سلامت هر انسان کمک بیشتری شود.
چه کسانی نباید از rtms استفاده کنند؟
rTMS برای همه مناسب نیست. افرادی که نباید از rTMS استفاده کنند عبارتند از:
- افراد دارای ضربان ساز یا دفیبریلاتور قلبی کاشته شده: میدان‌های مغناطیسی استفاده شده در rTMS می‌توانند با این دستگاه‌ها تداخل داشته باشند و باعث مشکلات جدی شوند.
- افراد دارای ایمپلنت‌های فلزی در سر: ایمپلنت‌های فلزی می‌توانند با میدان‌های مغناطیسی استفاده شده در rTMS تداخل داشته باشند و ممکن است باعث آسیب شوند.
- افراد دارای کاشت فلزی در گوش یا چشم: میدان‌های مغناطیسی استفاده شده در rTMS می‌توانند با این ایمپلنت‌ها تداخل داشته باشند و باعث مشکلات شوند.
- افراد دارای محرک‌های کاشته شده: محرک‌های کاشته شده می‌توانند با میدان‌های مغناطیسی استفاده شده در rTMS تداخل داشته باشند و باعث مشکلات شوند.
- افراد مبتلا به برخی بیماریهای خاص: rTMS ممکن است برای افراد مبتلا به برخی بیماریهای خاص، مانند بیماری قلبی یا اسکیزوفرنی، مناسب نباشد.
- افراد دارای تاتوهای صورت با جوهر مغناطیسی یا جوهر حساس به آهن: جوهر تاتو میتواند در طول درمان rTMS گرم شود و باعث سوختگی شود.
- زنان باردار: به دلیل خطر بالقوه برای جنین، rTMS در دوران بارداری مطالعه نشده و توصیه نمی‌شود.
- افراد مبتلا به سوء مصرف مواد: rTMS ممکن است با اثرات داروها یا الکل تداخل داشته باشد.
- افراد مبتلا به صرع: rTMS میتواند خطر تشنج را در افراد مبتلا به صرع افزایش دهد.
- افراد مبتلا به اختلالات خونریزی: rTMS میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به تومور مغزی: rTMS ممکن است باعث رشد تومور مغزی شود.
بعد از انجام تی ام اس چه مراقبت‌هایی لازم است؟
این روش درمانی به علت عدم بیهوشی و غیرتهاجمی بودن، بعد از انجام جلسات rTMS هیچگونه عارضهای ندارد و معمولاً نیازی به هیچ مراقبت بعد از درمان خاصی نیست. فرد میتواند بعد از جلسه به کارهای روزمره خود ادامه دهد. با این حال در صورت بروز هرگونه تغییرات میتوانید با متخصصین خود درمیان بگذارید.
تفاوت tdcs و rtms
در مجموع، این دو روش مکمل یکدیگر هستند و پزشکان و روانپزشکان بر اساس اهداف درمانی و مشخصات بیماران، از هر کدام به صورت تکی یا ترکیبی استفاده میکنند.
TDCS (تحریک جریان مستقیم مغزی) و rTMS (تحریک مغناطیسی مغزی) هر دو روش تحریک مغزی هستند که برای درمان برخی اختلالات عصبی و روانی استفاده می شوند، اما با این حال تفاوت های کلیدی با هم دارند. در اینجا به برخی از تفاوت های اصلی بین این دو روش اشاره می شود:
نحوه تحریک مغز
- TDCS: از جریان الکتریکی ضعیف و مستقیم برای تحریک سلول های عصبی در مغز استفاده می کند. این جریان از طریق الکترودهایی که روی پوست سر قرار می گیرند، به مغز اعمال می شود.
- rTMS: از پالس های مغناطیسی کوتاه مدت و با شدت بالا برای تحریک سلول های عصبی در مغز استفاده می کند. این پالس ها توسط یک کویل مغناطیسی که روی سر قرار می گیرد، تولید می شوند.
تهاجمی بودن
- TDCS: یک روش غیرتهاجمی است، به این معنی که نیازی به جراحی یا بیهوشی ندارد. الکترودها روی پوست سر قرار می گیرند و هیچ نفوذی به داخل جمجمه صورت نمی گیرد.
- rTMS: نیز یک روش غیرتهاجمی در نظر گرفته می شود، اما پالس های مغناطیسی با شدت بالا می توانند کمی احساس ناراحتی در پوست سر ایجاد کنند.
دقت هدفگیری
- TDCS: از نظر هدف قرار دادن مناطق خاص مغز نسبت به rTMS دقت کمتری دارد. جریان الکتریکی می تواند از طریق مایع مغزی-نخاعی پخش شود و مناطق وسیع تری از مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
- rTMS: دقت هدفگیری بالاتری دارد. کویل مغناطیسی می تواند بر ناحیه خاصی از مغز که قرار است تحریک شود، متمرکز شود.
عوارض جانبی
- TDCS: به طور کلی عوارض جانبی کمی دارد. برخی افراد ممکن است احساس سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش در زیر الکترودها را تجربه کنند.
- rTMS: عوارض جانبی آن کمی بیشتر از TDCS است. ممکن است سردرد، درد عضلات، سرگیجه یا حالت تهوع را تجربه کنید. در موارد نادر، خطر تشنج نیز وجود دارد.
تحقیقات و تاییدیه ها
- TDCS: تحقیقات در مورد TDCS همچنان در حال انجام است و شواهد کمتری برای اثربخشی آن در درمان برخی اختلالات نسبت به rTMS وجود دارد.
- rTMS: روش rTMS تاییدیه سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) را برای درمان افسردگی اساسی که به درمان های دیگر پاسخ نداده است، دریافت کرده است. همچنین تحقیقات بیشتری در حال انجام است تا مشخص شود آیا rTMS برای درمان سایر اختلالات مفید است یا خیر.
هزینه
- TDCS: به طور کلی هزینه کمتری نسبت به rTMS دارد.
- rTMS: هزینه آن می تواند بسته به تعداد جلسات درمانی مورد نیاز و محل کلینیک متفاوت باشد.
قدرت تحریک
- rTMS قادر به ایجاد تحریکات قوی‌تر و عمیق‌تری در مغز است.
- tDCS معمولاً تحریکات ملایم‌تری ایجاد میکند.
آیا درمان با rtms خطرناک است؟
rTMS یکی از ایمنترین و بیخطرترین درمانهای حال حاضر است. در این روش درمانی هیچگونه جراحی، بیهوشی و بستری صورت نمیگیرد. روانپزشکان با ارزیابی دقیق بیماران و رعایت پروتکلهای ایمنی، تمام خطرهای نادر را به حداقل میرسانند. با این حال، مانند هر روش درمانی، rTMS نیز خطرات و عوارض جانبی بالقوه ای دارد. مهم است که قبل از شروع درمان با پزشک خود در مورد این خطرات و عوارض جانبی صحبت کنید.
آیا تی ام اس برای مغز مضر است؟
TMS همواره یک روش درمانی امن و قابل اعتماد است. طی مطالعات و تحقیقات انجام شده از سال 2009 تا اکنون هیچگونه خطر ناشی از این روش درمانی برای مغز گزارش نشده است. همچنین این روش یکی از روشهای بدون عارضه بهشمار میآید و در صورت بروز عوارض، عارضهها بسیار ساده و سطحی میباشند. ممکن است برای مدت کوتاهی پس از انجام جلسه درمان سردرد داشته باشید که جای نگرانی نیست. اصولا اگر TMS برای شما موثر باشد، علائم به مرور بهبود مییابند یا به طور کامل از بین میروند.
مدت زمان هر جلسه و تعداد جلسه rTMS چقدر است؟
مدت زمان هر جلسه 30 دقیقه میباشد. معمولا جلسه اول طولانیتر خواهد بود. در جلسه اول توضیحات لازم و چگونگی عملکرد دستگاه به مراجع داده میشود تا او با آگاهی و آسودگیخاطر در جلسه حضور پیدا کند. این جلسات معمولا 2 تا 3 جلسه در هفته میباشند که طی دو تا سه ماه با توجه با تشخیص متخصصین انجام خواهد شد.
تعداد جلسات rTMS با توجه به شرایط بیمار و صلاحدید درمانگر مشخص میشود. اما معمولا تعداد این جلسات کمتر از 15 جلسه نخواهد بود. بعد از تکمیل یک دوره درمان، ممکن است روانپزشک جلسات را بیشتر و یا متوقف کند.
آر تی ام اس با داروها تداخل دارد؟
rTMS معمولا با داروها تداخلی ایجاد نمیکند، اما لازم است قبل از انجام حتما با روانپزشک خود در مورد داروهایی که مصرف میکنید صحبت کنید. گاهی اوقات تداخل دارویی و تاثیر در اثرات rTMS با داروهای زیر گزارش شده اند:
داروهای ضدتشنج
- داروهای ضدتشنج مانند فنیتوئین، کاربامازپین و والپروات می‌توانند اثر rTMS را تضعیف کنند.
- در صورت استفاده همزمان از این داروها و rTMS، ممکن است نیاز به افزایش شدت تحریک rTMS باشد.
داروهای روانپزشکی
- داروهای ضدافسردگی، آنتی‌سایکوتیک‌ها و بنزودیازپین‌ها نیز ممکن است با rTMS تداخل داشته باشند.
- در برخی موارد، تغییر دوز یا زمان مصرف این داروها ضروری میشود.
سایر داروها
برخی داروها مانند آسپرین، آنتی‌کوآگولان‌ها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز می‌توانند با rTMS تداخل کنند.
توجه! پزشک باید پیش از شروع rTMS، داروهای بیمار را بررسی و در صورت نیاز، تغییرات لازم در آنها را اعمال کند تا بتوان از اثربخشی بهینه rTMS اطمینان حاصل کرد.
چقدر طول می کشد تا rtms اثر کند؟
زمان لازم برای اثرگذاری درمان rTMS (تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای مکرر) بستگی به چندین عامل دارد:
۱. هدف درمانی:
- در درمان افسردگی، معمولا 2 تا 4 هفته طول می‌کشد تا اثرات درمانی rTMS مشاهده شود.
- در درمان سایر اختلالات مانند صرع، درد مزمن یا اختلالات شناختی، زمان اثرگذاری متفاوت است.
۲. پروتکل درمانی:
- برخی پروتکلهای rTMS مانند rTMS تکی نیاز به چند جلسه برای اثرگذاری دارند.
- در حالی که پروتکلهای rTMS مکرر ممکن است نتایج را سریعتر نشان دهند.
۳. شدت و فرکانس تحریک:
- معمولا تحریکات با شدت و فرکانس بالاتر اثرات سریع‌تری ایجاد میکنند.
- تحریکات با شدت و فرکانس پایین‌تر نیاز به مدت زمان بیشتری برای اثرگذاری دارند.
۴. ویژگی‌های بیمار:
- پاسخ بیماران به rTMS متفاوت است و ممکن است بر اساس سن، جنس، دارو مصرفی و سایر عوامل تفاوت داشته باشد.
به طور کلی، در اغلب موارد بهبودی اولیه در طی 2 تا 3 هفته پس از شروع rTMS مشاهده میشود. اما برای حصول نتایج مطلوب درمانی، معمولا 4 تا 6 هفته جلسات rTMS مورد نیاز است. در موارد پیچیده‌تر ممکن است زمان بیشتری لازم باشد.
آیا rTMS یک درمان دائمی است؟
این روش درمانی مانند اغلب روشها، یک درمان دائمی نیست. اثرات rTMS معمولا موقتی و گذرا هستند. اما اینکه چقدر طول می‌کشد تا این اثرات از بین بروند، به چندین عامل بستگی دارد:
هدف درمانی
- در درمان افسردگی، اثرات rTMS معمولا چند هفته تا چند ماه دوام دارند.
- در درمان سایر اختلالات مانند درد مزمن یا اختلالات شناختی، طول مدت اثرات متفاوت است.
تعداد جلسات
- معمولا با افزایش تعداد جلسات rTMS، مدت زمان ماندگاری اثرات نیز افزایش می‌یابد.
- برای حفظ اثرات، ممکن است نیاز به جلسات پیگیری در فواصل زمانی باشد.
استراتژی درمانی
- در بعضی موارد، rTMS به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی ترکیبی اجرا میشود، که اثرات پایدارتری را به همراه دارد.
- استفاده از rTMS به تنهایی یا در ترکیب با سایر روشهای درمانی میتواند بر طول مدت اثرات تأثیرگذار باشد.
به طور کلی، اثرات rTMS موقتی هستند و برای حفظ نتایج درمانی، ممکن است نیاز به تکرار دوره‌های درمانی یا استفاده از سایر روشهای درمانی همراه با rTMS باشد. هر بیمار نیازمند ارزیابی و برنامه درمانی منحصربه‌فرد است.
مهم است که به یاد داشته باشید که rTMS یک درمان قطعی برای افسردگی نیست. با این حال، می تواند یک درمان موثر برای افرادی باشد که به داروها یا سایر درمان ها پاسخ نمی دهند.
بهترین مرکز آر تی ام اس
انتخاب مرکز مناسب برای درمان با rTMS می تواند یک تصمیم چالش برانگیز باشد با این حال بهترین مراکز ارائه دهنده درمان rTMS دارای ویژگی‌های زیر هستند:
۱. کادر متخصص و با تجربه
- پزشکان، روانپزشکان یا روانشناسان مجرب در زمینه rTMS
- پرسنل آموزش دیده برای انجام صحیح و ایمن جلسات rTMS
۲. تجهیزات پیشرفته و استاندارد
- دستگاه‌های rTMS با قابلیت‌های فنی به‌روز و دقیق
- محیط مناسب و ایمن برای انجام جلسات درمانی
۳. روند مشخص و استاندارد درمان
- ارزیابی دقیق بیمار و تعیین برنامه درمانی مناسب
- پایش دقیق پاسخ بیمار به درمان و تنظیم آن در صورت نیاز
- ثبت دقیق جزئیات جلسات و پیگیری بیماران
۴. رعایت استانداردهای ایمنی و اخلاقی
- رعایت پروتکلهای ایمنی برای جلوگیری از عوارض احتمالی
- کسب رضایت آگاهانه بیماران و حفظ محرمانگی اطلاعات
۵. همکاری با سایر متخصصان
- هماهنگی با روانپزشکان، روانشناسان و سایر ارائه‌دهندگان خدمات سلامت
- ادغام rTMS در برنامه درمانی جامع بیماران
این ویژگی‌ها تضمین میکنند که بیماران در مراکز مرجع rTMS، با بالاترین سطح ایمنی و کیفیت، درمان مناسب و مؤثری دریافت کنند. اگر شما هم به دنبال بهترین مرکز rTMS هستید با توجه به ویژگی های ذکر شده، کلینیک آتیه درخشان ذهن با توجه به سابقه طولانی و رضایت بیماران در این امر انتخاب مناسبی می باشد.
برای رزرو نوبت و تعیین وقت مشاوره با شماره ۸۴۰۱۲۰۰۰-۰۲۱ (سپس شماره گیری عدد ۱) تماس بگیرید و یا فرم تعیین وقت اینترنتی را پرکنید.
2 دیدگاه
خیلی اطلاعات خوب و مفیدی بود. من تا قبل از خوندن این مطلب فکر میکردم که همون شوک توی بیمارستاناست.
درود
از اینکه مقاله مفید واقع شده است خرسندیم🙏🏻